ای-۷ کرسر ۲
نوع هواپیما	جنگنده زمینی
کشور سازنده	ایالات متحده
شرکت سازنده	لینگ-تمکو-ووت
نخستین پرواز	۲۶ سپتامبر ۱۹۶۵
تاریخ رونمایی	فوریهُ ۱۹۶۷
بازنشستگی	۱۹۹۱ در نیروی هوایی و نیروی دریایی آمریکا ۱۹۹۳ در گارد ملی هوایی آمریکا ۱۹۹۹ در نیروی هوایی پرتغال
وضعیت کنونی	فعال در نیروی هوایی یونان و نیروی هوایی تایلند
بکارگیرنده(ها)	نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا
آغاز ساخت	۱۹۸۴-۱۹۶۵
تعداد ساخته‌شده	۱۵۶۹ فروند

لینگ-تمکو-ووت ای-۷ کرسر ۲ (به انگلیسی: Ling-Temco-Vought A-7 Corsair II)‏جنگنده ایست تهاجمی، سبک، فروصوت و ناونشین که جایگزین داگلاس ای-۴ اسکای‌هاوک گردید. طراحی بدنهٔ ای-۷ بر پایهٔ طراحی موفق ووت اف-۸ کروسیدر است. این هواپیما یکی از نخستین جنگنده‌هایی بود که که مجهز به سیستم هاد و موتور توربوفن گردید.

کرسر ۲ در خلال جنگ ویتنام به خدمت نیروی دریایی ایالات متحدهٔ آمریکا درآمد. بعدا این هواپیما در نیروی هوایی ایالات متحدهٔ آمریکا از جمله گارد ملی هوایی نیز به خدمت گرفته شد تا جایگزین داگلاس ای-۱ اسکایریدر، اف-۱۰۰ سوپرسیبر و اف-۱۰۵ ثاندرچیف گردد. این هواپیما در دههٔ ۱۹۷۰ به یونان و در اواخر دههٔ ۱۹۸۰ به پرتغال صادر شد.

طراحی و ساخت

نخستین پیکرنمای ای-۷ در سال ۱۹۶۴.

در سال ۱۹۶۲ نیروی دریایی ایالات متحده پروژه‌ای مقدماتی را برای جایگزین کردن جنگنده‌ای به جای ای-۴ اسکایهاوک با برد و گنجایش مهمات بیشتر آغاز نمود. در این پروژه تاکید بر روی سلاح‌های دقیقتر بود تا هزینهٔ سلاح بر هدف کاهش یابد. نیازسنجی‌ها در سال ۱۹۶۳ به پایان رسید و هدف پروژه جنگندهٔ زمینی تعیین شد. فلسفه نیروی هوایی ایالات متحده به کارگیری یک شکاری بمب‌افکن فراصوت مانند اف-۱۰۵ ثاندرچیف و اف-۱۰۰سوپرسیبر بود. ولی نیروی دریایی احساس می‌کرد که یک جنگندهٔ فروصوت سوخت کمتری مصرف کرده و می‌تواند بیشترین مهمات را به دورترین نقطه حمل نماید^[۱] و برای یک بمباران دقیق در هر صورت هر شکاری-بمب‌افکن فراصوتی مجبور بود تا در سرعتی پایین تر از سرعت صوت پرواز کند و بیشتر مهمات هوا به زمین در سرعت بالاتر از سرعت صوت کارآیی نداشتند. دلیل دیگری که نیروی دریایی عنوان می‌کرد هزینهٔ پایین ساخت یک جنگندهٔ فروصوت بود. نیروی دریایی مدعی بود که هزینهٔ خرید سه جنگندهٔ فروصوت برابر است با هزینهٔ خرید یک جنگندهٔ فراصوت و در نتیجه به کارگیری جنگندهٔ ای-۷ در جنگ ویتنام برای نیروی دریایی کاملا توجیه پذیر بود، به ویژه این که پیروزی‌های ای-۷ در این جنگ فوق العاده بود.^[۲]

ای-۷ئی

برای کاهش هزینه‌ها همهٔ پیشنهادها باید بر پایهٔ طرح‌های موجود ارائه می‌شد. ووت، داگلاس ارکرفت، گرومن و نورث امریکن اوییشن طرح‌های خود را ارائه دادند. پیشنهاد ووت بر پایهٔ جنگندهٔ موفق اف-۸ کروسیدر بود، ولی از آن کوتاه تر و خپل تر بود و دماغهٔ آن گرد بود.^[۱]

برای برنده شدن اعلام نیاز نیروی دریایی، ووت دو تیم تشکیل داد که یکی تیم قرمز و دیگری تیم آبی نام گرفت. مسئولیت تیم قرمز تحلیل طرح‌های احتمالی شرکت‌های رقیب بر پایهٔ گسترش و بهینه سازی طرح‌های پیشین این شرکت‌ها بود. تیم آبی وظیفهٔ کار بروی گسترش و بهینه سازی طرح بدنهٔ اف۸یو برای برآورده کردن نیاز نیروی دریایی را عهده دار شد. با جمع بندی کوشش‌های دو تیم و پیش بینی این که رقیبان احتمالا چه طرحی را ارائه خواهند کرد ووت به این نتیجه رسید که می‌تواند بهترین پیشنهاد خود را ارائه دهد. نیروی دریایی ووت را در تاریخ ۱۱ فوریه ۱۹۶۴ برنده اعلام نمود^[۲] و در تاریخ ۱۹ مارس شرکت ووت قراردادی را برای تحویل نخستین گروه از این هواپیما که‌ای-۷ نامگذاری شده بود دریافت کرد. در سال ۱۹۶۵ این هواپیما نام محبوب کرسر ۲ را که از نام ووت اف۴یو کرسر که جنگندهُ بسیار موفق جنگ جهانی دوم بود گرفته شده بود دریافت کرد.

در مقایسه با جنگندهٔ اف-۸، ای-۷ بدنهٔ کوتاه تر و پهن تری داشت و بال‌های آن نیز دراز تر بود. برای به دست آوردن برد مورد نیاز موتور توربوفن پرات اند ویتنی تی اف۳۰-پی-۶ برای آن در نظر گرفته شد.^[۱] این موتور جدید برای اف-۱۱۱ و اف-۱۴ تام‌کت‌های اولیه نیز در نظر گرفته شده بود، ولی در ای-۷ قرار بود بدون پس‌سوز باشد، چون نیازی به سرعت فراصوت نبود.

این هواپیما نخستین هواپیمای آمریکایی بود که به سیستم مدرن هاد مجهز شد. این سیستم نمایشگر زاویهٔ شیرجه، سرعت هوا، ارتفاع و هدفگیری است.^[۳]

روند ساخت ای-۷ سریع و روان بود. وای ای-۷ای نخستین پرواز خود را در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۱۹۶۵ انجام داد و در اواخر سال ۱۹۶۶ وارد خدمت در نیروی دریایی آمریکا شد.^[۴] نخستین اسکادران ای-۷ نیروی دریایی در تاریخ یکم فوریه ۱۹۶۷ عملیاتی شد و در دسامبر همان سال بر روی ویتنام عملیات جنگی انجام داد.^[۵] از زمان نخستین پرواز تا ورود آن به میدان نبرد فقط دو سال به درازا کشید و در نبرد نیز عملکرد قابل توجهی داشت و نسبت شکست به پیروزی آن بسیار کمتر از هر جنگندهٔ سریعتر دیگری بود که ماموریتی مشابه را انجام می‌داد. این کامیابی در نبرد نیز بیشتر به خاطر ابزار اویونیک و پادکار الکترونیکی این جنگنده بود تا سرعت و موتور آن.^[۶]

"پیشرفتی فوق العاده در توانایی حمل سلاح و پسرفتی فوق العاده در سرعت!" این جمله را یکی از خلبانان گارد ملی هوایی ویرجینیا که از هواپیمای اف-۱۰۵ به هواپیمای ای-۷ منتقل شده بودند در توصیف هواپیمای ای-۷ گفت. مطمئنا ای-۷ کرسر ۲ جنگنده‌ای با شکوه، سریع و ترسناک مانند گرومن اف-۱۴ تام‌کت و مک‌دانل داگلاس اف-۱۵ ایگل که توجه‌ها را به خود جلب کند نبود، ولی وظیفه‌ای که برایش طراحی شده بود را توانست به خوبی به انجام برساند.^[۶]

تولید کرسر تا سال ۱۹۸۴ ادامه یافت و مجموعا ۱۵۶۹ فروند از این هواپیما ساخته شد.ای-۷ یکی از معدود هواپیماهایی است که به تعداد زیاد هم از سوی نیروی دریایی و هم از سوی نیروی هوایی ایالات متحده به کار گرفته شده است.^[۶]

تاریخچهُ عملیات

کلیات

نخستین پایگاه‌های عملیاتی ای-۷ در نیروی دریایی ایالات متحده در اقیانوس اطلس سسیل فیلد فلوریدا و در اقیانوس آرام لمور در کالیفرنیا بود. از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۱ بیست و هفت اسکادران نیروی دریایی چهار ورژن ای-۷ای/بی/سی/ئی را دریافت نمودند. مرکز ووت در دالاس ۳۵۰۰۰ کارگر را به استخدام درآورده بود و روزانه یک فروند ای-۷ تولید می‌کرد تا نیازهای نیروی دریایی را برای ویتنام، جنوب شرقی آسیا و ناتو برآورده سازد.^[۷]

جنوب شرقی آسیا

هوای داغ و مرطوب ویتنام نیروی ای-۷ را به هدر می‌داد و حتی ای-۷دی و ای-۷ئی‌های بهینه سازی شده نیز از این معضل در امان نبودند. در این آب و هوا برای برخاست به زمان بیشتری نیاز بود و یک فروند ای-۷ که ماگزیمم میزان مهمات را حمل می‌کرد به سختی می‌توانست سرعت خود را به ۸۰۰ کیلومتر در ساعت برساند.^[۸][۹]

در تاریخ ۲۲ فوریه ۱۹۷۳ در لائوس و در کامبوج تا ۱۵ ژوییه ۱۹۷۳ آخرین عملیات برای پشتیبانی از نیروهای مسلح ملی خمر در برابر خمر سرخ انجام شد.

ای-۷دی نیروی هوایی آمریکا مجموعا ۱۲۹۲۸ سورتی پرواز در خلال جنگ در آسیای جنوب شرقی انجام دادند و فقط شش فروند از این هواپیما سرنگون گردید^[۱۰] که کمنرین تعداد سرنگونی در میان هواپیماهای درگیر در جنگ‌های آسیای جنوب شرقی بود. از نظر پرتاب مهمات روی هانوی نیز این هواپیما پس از بوئینگ بی-۵۲ استراتوفورترس بیشترین تعداد بمب را در هر سورتی پرواز پرتاب نمود. این پرتاب‌ها دقیقتر از پرتاب‌های دیگر جنگنده‌های زمینی آمریکا بود.

در پانزدهم می‌۱۹۷۵ چند فروند ای-۷ئی و ای-۷دی به آخرین نبرد جنگ ویتنام اعزام شدند. در این ماموریت ای-۷ها مسئولیت پوشش هوایی برای بازپس گیری کشتی مایاگوئز که به وسیلهُ قایق‌های توپ دار خمر سرخ ربوده شده بود به عهده داشتند. در عملیات مایاگوئز سه فروند هلیکوپتر سی ایچ-۵۳ نیروی هوایی سرنگون شد و دو درجه دار نیروی هوایی، یازده تفنگدار دریایی و دو پرسنل نیروی دریایی کشته شدند و سه تفنگدار دریایی نیز مفقودالاثر شدند.^[۱۱]

اواخر سال ۱۹۷۵ نیروی هوایی پایگاه‌های تایلند را تخلیه کرده و نیروهای آمریکایی در فیلیپین مستقر شدند.

گرانادا و لبنان

در اکتبر ۱۹۸۳ ای-۷ئی‌های نیروی دریایی هنگام تهاجم آمریکا به گرانادا وظیفهُ پشتیبانی نزدیک هوایی در این عملیات داشتند. نام این عملیات ارجنت فری(خشم اضطراری) بود.^[۱۲]

ای-۷ها همچنین در سال ۱۹۸۳ پشتیبانی هوایی برای ماموریت آمریکا در لبنان فراهم نمودند. در چهاردهم دسامبر ۱۹۸۳ یک فروند ای-۷ به همراه یک فروند گرومن ای-۶ اینترودر به وسیلهُ موشک‌های سام سوریه سرنگون شدند.^[۱۲] خلبان ای-۷ ادوارد اندروز موفق شد هواپیمای خود را پیش از بیرون پریدن به آب‌های ساحلی برساند. او به وسیلهُ قایق ماهیگیری لبنانی نجات پیدا کرد و به سلامت به محل خدمت خود بازگشت.^[۱۳]

لیبی

در تاریخ ۲۴ مارس ۱۹۸۶ در خلال کشمکش با لیبی در خلیج سیدرا دفاع هوایی لیبی به سوی دو فروند اف-۱۴ ناو هواپیمابر یواس اس امریکا موشک‌های اس ای-۵ شلیک کردند. این اف-۱۴ها در آسمان بین المللی در حال گشتزنی بودند. ای-۷ها پاسخ این آتش را با شلیک ای جی ام-۸۸ هارم دادند. روز بعد ای-۶ها به کشتی‌های جنگی لیبی که در حال نزدیک شدن به ناوگان آمریکا بودند حمله کردند و ای-۷ها دوباره به سوی سایت‌های سام لیبی شلیک نمودند.^[۱۴]

عملیات سپر صحرا و توفان صحرا

نیروی دریایی آمریکا در اوت ۱۹۹۰ ای-۷ئی‌های خود را در عملیات توفان صحرا به کار برد. این ای-۷ها از عرشه ناو هواپیمابر یواس‌اس جان اف. کندی برخاستند. این ناو هواپیمابر از میان شش ناو هواپیمابری که در عملیات شرکت داشتند تنها ناوهواپیمابری بود که دارای ای-۷ بود. این ناو مستقر در دریای سرخ بود و ای-۷ها از این نقطه به داخل خاک عراق حمله کردند. ای-۷ها در این حمله‌ها انواع سلاح‌ها را به کار بردند از جمله مهمات هدایت دقیق مانند بمب هدایت تلویزیونی وال آی، بمب‌های چند منظورهٔ غیر هدایت شونده و موشک‌های هارم. همچنین در این عملیات ای-۷ به عنوان تانکر سوخت‌گیری هوایی نیز به کار برده شد.

بازنشستگی و کاربران دیگر

آخرین دستهٔ ای-۷های نیروی هوایی در سال ۱۹۸۹ بازنشسته شدند و یا به گارد ملی هوایی منتقل گردیدند. آخرین ای-۷ها در گارد ملی هوایی در سال ۱۹۹۳ بازنشسته شدند و جنگندهُ اف-۱۶ جای آنها را گرفت.

ای-۷های نیروی دریایی از میانهُ دههٔ ۱۹۸۰ با ورود اف/ای-۱۸ هورنت آغاز به بازنشستگی کردند. آخرین ای-۷های نیروی دریایی در می‌۱۹۹۱ پس از بازگشت از عملیات توفان صحرا بازنشسته شدند.

چندین فروند از این ای-۷ها به یونان، تایلند و پرتغال فروخته شدند.

نیروی هوایی یونان ۶۰ فروند ای-۷ایچ در سال ۱۹۷۴ و سه فروند تی ای-۷ ایچ در سال ۱۹۸۰ سفارش داد و پس از جنگ خلیج فارس ۶۲ فروند ای-۷ئی و تی ای-۷سی دریافت نمود که ۴۳ فروند از آنها هنوز در حال خدمت هستند، ولی به علت قطع کردن بودجه در سال ۲۰۱۳ بدون جانشین بازنشسته خواهند شد.

فروش ای-۷ به پاکستان به علت مخالفت دولت آمریکا با برنامهٔ هسته‌ای این کشور پذیرفته نشد.^[۱۵]

ورژن‌ها

تی ای-۷ایچ متعلق به نیروی هوایی یونان

• ای-۷ای

نخستین ورژن تولیدی ای-۷. ای-۷ای دارای دو تیربار کلت ام کی۱۲ بیست میلیمتری با سرعت ۲۵۰ دور در دقیقه‌است. ماگزیمم وزن مهمات قابل حمل ۶۸۰۴ کیلوگرم در زیر بال هاست، ولی این میران به خاطر محدودیت وزن برخاست کمتر می‌شود و فقط در صورتی این هواپیما می‌تواند با ماگزیمم وزن مهمات پرواز کند که سوخت آن تا اندازهٔ بسیاری کاهش یابد. ای-۷ای مجهز به رادار ناوبری ای ان/ای پی ان-۱۵۳ و رادار زمینی ای ان/ ای پی کیو-۱۱۵ و رادار حمله‌ای ان/ای پی کیو-۹۹ می‌باشد. ای-۷ای به تعداد ۱۹۹ فروند تولید شد.

• ای-۷بی

این ورژن با موتور تی اف۳۰-پی-۸ بهینه سازی شد. در سال ۱۹۷۱ ای-۷بی‌های باقیمانده با موتور تی اف۳۰-پی-۴۰۸ بهینه سازی شدند. رادار زمینی ای ان/ای پی کیو-۱۱۵ در ای-۷ای جای خود را در ای-۷بی به‌ای ان/ای پی کیو-۱۱۶ داد. ای-۷بی به تعداد ۱۹۶ فروند تولید شد.

• ای-۷سی

نخستین فروند ای-۷ئی تولید شده که دارای موتور تی اف۳۰-پی-۴۰۸ بودند ای-۷سی نامیده شدند.

• تی ای-۷سی

ورژن دوسرنشینه آموزشی برای نیروی دریایی آمریکا. ۲۴ فروند بر پایهٔ ای-۷بی و ۳۶ فروند بر پایهٔ ای-۷سی ساخته شده بود.

• ای-۷دی

ورژن ساخته شده برای نیروی هوایی آمریکا با موتور توربوفن الیسن تی اف۴۱ و یک تیربار ام۶۱ والکان ۲۰میلیمتری. رادار ناوبری ای ان/ای پی ان-۱۵۳ در ورژن‌های پیشین جای خود را به رادار ناوبری ای ان/ای پی ان-۱۸۵ داد و همچنین رادار زمینی ای ان/ای پی کیو-۱۲۶ در این ورژن جایگزین رادارهای زمینی در ورژن‌های پیشین گردید. ای-۷دی به تعداد ۴۵۹ فروند ساخته شد.

• ای-۷ئی

ای-۷ئی در واقع ای-۷دی قابل حمل بر روی ناوهواپیمابر است. رادار ناوبری ای ان/ای بی ان-۱۸۵ در ای-۷دی در ای-۷ئی جای خود را به رادار ناوبری ای ان/ای پی ان-۱۹۰ می‌دهد. رادار زمینی در این ورژن ای ان/ای پی کیو-۱۲۸ است. ای-۷ئی به تعداد ۵۲۹ فروند تولید شد.

• وای ای-۷اف استرایک فایتر (ای-۷دی پلاس)

نوع بزرگتر و فراصوت ای-۷ که برای ماموریت‌های رهگیری طراحی شده بود، ولی پس از ساخت دو نمونهٔ اولیه پروژهُ آن کنسل شد.

• ای-۷ایچ

ای-۷ئی تغییر داده شده برای یونان بدون توانایی سوختگیری هوایی. ای-۷ایچ به تعداد ۶۰ فروند تولید شد.

• تی ای-۷ایچ

ورژن آموزشی دو سرنشینه برای یونان

• ای-۷کی

ورژن دوسرنشینهُ آموزشی برای گارد ملی هوایی. از این ورژن به تعداد ۳۰ فروند تولید شد.

• ای-۷پی

ای-۷ای پیشین نیروی دریایی ساخته شده برای پرتغال. ۴۴ فروند با موتور تی اف۳۰-پی-۴۰۸ و سیستم هوانوردی بهینه سازی شد.

• تی ای-۷پی

ورژن آموزشی دوسرنشینه برای پرتغال. به تعداد شش فروند از ای-۷های پیشین نیروی دریایی آمریکا به این ورژن تبدیل شد.

• ئی ای-۷ال

۸ فروند تی ای-۷سی دارای سیستم تهاجم الکترونیک شد و طبق استانداردهای ای-۷ئی بهینه سازی گردید، ولی همچنان دو سرنشینه باقی ماند.

ویژگی ها

^[۲]